Korunan hacim içindeki yanıcı madde / yangın yükü, yükseklikler, raf düzeni olup olmaması, donma riski olup olmadığı, risk sınıfı ve buna göre planlanan (NFPA-13) debi, boru montaj güzergahları, deprem bölgesi olup olmaması, vb. gibi hususlar göz önüne alınarak sprinkler sisteminin nasıl çalışacağı ve buna göre de hangi nozulların seçileceği ve nozulun patlama ısısı tespit edilir. Sistem modeline göre vana grupları seçilir.
Sprinkler söndürme sistemleri şunlardır:
Islak Borulu Sprinkler Sistemleri
Islak borulu sprinkler sistemlerinde, otomatik sprinkler bir su kaynağına bağlı bulunan ve içinde su bulunan boru sistemlerine montajı yapılmıştır. Bu sistemlerde yangın sebebiyle oluşan ısının etkisiyle sprinkler açılır ve suyun yanan maddelerin üzerine boşalması sağlanır. Herhangi bir sprinkin yangından oluşan ısının etkisi ile suyu harekete geçirmesi ile sistem çalışmaya başlar. Serbest kalan su sprinklerdeki yansıtıcıya çarparak dağılır. Yangın mahaline suyun yağmurlama şeklinde boşalması sağlanır.
Kuru Borulu Sprinkler Söndürme Sistemleri
Kuru borulu sistemlerde boru şebekesi su yerine su kaynağı ve boru şebekesi arasındaki vanayı kapalı tutucak düzeyde basınçlı hava yada nitrojen gazı ile doldurulur. Hava basıncı şebeke girişine yerleştirilen bir vana ile otomatik olarak kontrol edilir. Yangından açığa çıkan ısı herhangi bir sprinki aktif duruma getirdiğinde, boru şebekesindeki basınç hızla düşecektir. Bu basınç azalması kuru boru şebekesi girişindeki vananın açılmasına neden olacak, böylece borular su ile dolucak ve açık bulunan sprinklerden su yangın mahaline boşalacaktır. Kuru borulu sprinkler sistemleri, ıslak borulu sistemlerin kullanılmadığı düşük sıcaklıktaki mahallerde kullanılabilir. Ancak kuru boru sisteminin girişindeki vana kısmı ısıtılan mahallere konulmalıdır.
Deluge Sprinkler Sistemi
Deluge Sprinkler sistemlerinin yapısı ıslak ve kuru borulu sistemlere benzer fakat bu sistemlerden başlıca iki yönden farklıdır:
a) Standart sprinkler kullanılır, fakat hepsi açıktır. Boru şebekesi girişindeki kontrol vanası açıldığında sistem çalışır.
b) Kontrol vanası normal durumda kapalı tutulur. Vana ayrı bir yangın algılama sistemi vasıtasıyla harekete geçerek açılır. Deluge sistemler hızlı bir şekilde genişleyen yangınların kontrol altına alınmasında, kısa sürede bol miktarda suyun gereksinim duyulduğu mahallerde kullanılırlar.
Preaction Sprinkler Sistemi
Bu sistemler deluge sistemlere benzerler, fakat bu sistemdeki sprinkler eriyebilen birleşme elemanı yada cam ampuller vasıtasıyla kapalıdırlar. Deluge sistemlerdeki kontrol vanası burada ön hareketli vanası vazifesi görür. Yangın algılama sisteminin harekete geçmesiyle ön hareket valfi açılır ve boru şebekesi su ile dolar, sistem ıslak borulu sprinkler sistemi haline dönüşür.
Sprinkler Sistemi Ekipmanları
- Islak Alarm Vanaları ve Aksesuarlar,
- Kuru Tip Alarm Vanaları ve Aksesuarları,
- Deluge Alarm Vanaları ve Aksesuarları,
- Pre Action Alarm Vanaları ve Aksesuarlar,
- OS&Y Vanalar,
- Kelebek Vanalar,
- Akış Monitor Switchleri,
- Vana Açık Kapalı Monitor Switch’leri,
- Check Vanalar,
- İtfaiye Bağlantı Ağızları,
- Test ve Drenaj Vanaları,
- Debi Ölçer Cihazlar,
- Flow Metre Cihazları,
- Basınç Anahtarları,
- Küresel Vanalar,
- Gate Vanalar.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te sprinkler sistemleri ile korunması gereken binalar aşağıdaki madde ile belirlenmiştir:
-Madde 96: Aşağıda belirtilen yerler tam veya kısmi otomatik sprinkler sistemi ile korunmak zorundadır.
a) Büro ve konut haricindeki bütün yüksek binalar,
b) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan büro binaları,
c) Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen apartmanlar,
d) Araç kapasitesi 20 ‘den fazla olan veya birden fazla bodrum katı kullanan kapalı otoparklarda,
e) Yatak sayısı 200′ü geçen otel, pansiyon ve misafirhanelerde,
f) Toplam kullanım alanı 2000 m2 nin üzerinde olan katlı mağazalar, alışveriş, ticaret, eğlence ve toplanma yerleri otomatik sprinkler sistemi ile korunacaktır.